Khovsgol Nuur

• Op weg naar Mörön

• In de nacht is het erg koud geweest, zo koud dat we er een deken bij hebben gepakt. We zijn om half zeven opgestaan en gewassen bij de wastafel. De doucheruimte gaf niet veel privacy. Het ontbijt is om zeven uur en dat bestond uit pannenkoeken (steviger dan van de vorige dag), groot model poffertjes, stukjes omelet en brood. Om acht uur is het inpakken van de auto’s, we zijn er al gewend dat we zelf niet de tassen hoeven te dragen. Elk gerkamp heeft wel een bagagekar.
  Vanuit het gerkamp is het eerst dalen naar een rivierdal en dan over een vlakte vol met Mongolian Highway naar de volgende pas, deze ligt op bijna 2100m. Hier is een klein gerkamp met een ovoo en een winkel. We zijn gestopt om de benen te strekken en wat inkopen te doen in de winkel. Dan wordt het afdalen naar 1270m om dan via de brug over de Delger Murun, Mörön in te rijden.
  De weg naar de brug was door een schitterend landschap en overal zie je dat het lente aan het worden is. De meest prachtige veldbloemen staan in bloei, er lopen heel veel jonge dieren rond in de kudden schapen, geiten, paarden en koeien.
  Bij de rivier zien we heel veel kudden schapen en geiten rondlopen in de graslanden langs de rivier.

• photo_camerafoto's van de rit naar Mörön
  mapRit naar Khovsgol Nuur
  

  Brug over de Delger Murun

• In Mörön hebben we een aantal zaken gedaan, allereerst een bezoek aan het lokale ziekenhuis om naar de wond in het been van een van de reisgenoten te laten kijken. Daarna zijn we wezen eten in een restaurant. Hier kregen we rundvlees met rijst en aardappelen met een soort marshmallow als desert.
  Onder het eten vernemen we dat we mogelijk niet bij het kamp kunnen komen, door de hevige sneeuw van een paar nachten geleden (30cm) zijn de wegcondities heel slecht. Na de lunch zijn we naar de lokale markt gereden om water in te slaan en een aantal andere dingen. We kopen een fles wodka en rode wijn en het blijkt wel goed te zijn dat we iets gekocht hebben, maar dat later. In Mörön gaan we nog op zoek naar een benzinepomp waar men met de creditcard kan betalen. Uiteindelijk wordt die gevonden en worden de benzine tanks en Jerry tanks bijgevuld.
  Dan op weg naar het Khövsgöl Nuur National Park, inmiddels weten we dat het mogelijk moet zijn om er te komen en er staan een grote hoge auto klaar om ons door de gezwollen rivieren te halen. In dit gerkamp blijven we twee dagen.

• 

  Mongolian Highway

• Onderweg naar Khövsgöl Nuur

• We staan in Mörön klaar voor de laatste 100km naar het Khövsgöl Nuur.
  In Mörön zijn we eerst naar het lokale ziekenhuis geweest om de wond in het onderbeen van aan van de reisgenoten te laten nakijken. De andere zitten te wachten in het zonnetje bij de fontein of kopen een ijsje in een kleine winkel bij het ziekenhuis. Geen van de Mongoliërs neem enige aanstoot van onze aanwezigheid, we kunnen midden tussen ze gaan zitten. Groeten even met een knikje van het hoofd en het lijkt alsof een groep Nederlanders en Belgen naar Mörön komt. Een aantal kinderen zijn aan het spelen met het water van de fontein, daarbij gebruiken ze waterflessen.
  Nadat onze reisgenoot en Pujee weer uit het ziekenhuis zijn gekomen rijden we naar de lokale markt. Je kan daarvan alles kopen van meubels, Russische motoren, vee, kleding, voedsel, auto onderdelen. Weer dat men geen aanstoot van ons neemt. Je kan rustig over de markt lopen en spullen bekijken. De kooplui staan afwachtend of je iets wilt kopen, totaal niet opdringerig maar wel zeer vriendelijk.
  De winkel bestaan uit eenvoudige zeecontainers, soms twee stapels hoog. De straten zijn bijna volledig ongeplaveid met op een paar plaatsen betonplaten als plaveisel. Het overgrootste deel van de auto’s is Toyota met het stuurwiel aan de rechterkant. Men rijdt hier rechts zoals in het overgrote deel van de wereld.

• mapRit naar Khovsgol Nuur
  photo_camerafoto's van de rit naar Khovsgol Nuur
  

  Onderweg nbaar Khövsgöl Nuur

• Na dit marktbezoek hebben we gegeten in een lokaal restaurant, maaltijd is eenvoudig maar goed klaargemaakt en bestaat zoals vele andere maaltijden uit vlees, rijst, aardappelen als groente en marshmallow toe. Na de maaltijd wordt er nog water ingekocht en brandstof getankt voordat we verder rijden richting Khövsgöl Nuur. We hebben inmiddels al vernomen dat we terecht kunnen in het ger kamp. Het water in de rivieren is dermate gedaald dat we er door heen kunnen.
  We hebben de Murun-Khatgal Highway gevolgd, een asfalt weg die half op de helling van het dal ligt. De weg bracht ons door een dal vol met smeltende sneeuw. De lucht is onwerkelijk blauw, heel helder en daardoor schitterend fotografeer weer. Je merkt hier totaal niets van enige luchtvervuiling. De rivier slingert zich in meerdere waterlopen door het dal. De hellingen zijn goed bebost.
  Bij de ingang van het Khövsgöl Nuur NP staan verlaten toeristen winkel. Supereenvoudige markt kramen zonder dak. Het toeristenseizoen is nog niet begonnen. Er staat hier een lichtzuil over eco en een schone groene wereld.

• 

  Ijs op Khövsgöl Nuur is meters dik

• de weg naar Khövsgöl Nuur National Park

• We staan bij de ingang van het Khövsgöl Nuur national park en de laatste berichten zijn dat het water in de rivieren mogelijk al ver genoeg gezakt zijn dat we er door kunnen. De regels zijn eenvoudig, zorg dat de wielen het contact met de grond niet verliest. Als dat wel gebeurt gaat de auto drijven en zal door de stroming mee genomen worden. Zorg ook dat de motor niet afslaat, je krijgt hem in het water niet meer aan. We gaan hulp krijgen vanuit het kamp in de vorm van een auto om ons er doorheen te trekken indien nodig en van twee ruiters te paard om de diepte van de rivier te bepalen.
  Vlak voor Hatgal, de zuidelijke havenstad aan het meer, zijn we rechtsaf geslagen en gaan met een brug de Eigin rivier over. In het begin is de weg nog goed berijdbaar maar na een bocht om een heuvel heen wordt de weg zeer slecht met diepe sporen en zeer modderig. We dalen af naar een rivier, zijn deze met een brug over gestoken en rijden vlak langs een gerkamp door de modder. Het is extreem nat en komen ook een auto tegen die tot aan zijjn assen vastzet in de modder. We moeten voor donker aankomen in het kamp en kunnen niet stoppen om ze te helpen.

• photo_camerafoto's van Khovsgol Nuur NP
  mapRit naar Khovsgol Nuur NP
  

  Onderweg naar het Ger kamp over een zeer slechte weg

• Na deze laatste rivier wordt de weg iets beter maar we rijden wel continu in 4x4 mode. Bij het naderen van de groostte van de rivieren wordt het terrein weer heel modderig, er loopt wel veel vee rond maar allemaal zitten ze onder de modder. De rivier die we nu door moeten is de diepste en snel stromend. Hier staat hulp klaar afkomstig van het kamp als we problemen krijgen bij de doorsteek. Onze 4x4 heeft geen snorkel en de bestuurders gaan snel aan de gang om de luchtinlaat te verlengen door een waterfles en deze zo hoog mogelijk te leggen.
  Men rijdt met de paarden door de rivier en het water komt net niet tot aan de buik, het is veilig om door het water te gaan. Zonder enig probleem gaat de een na de ander door de rivier. Voor ons tweëen is dit niet echt spanned, we hebben het al vaak genoeg gedaan in de Outback van Australië. Waar je op moet letten is het waterpeil binnen in de auto. De deuren zijn nooit waterdicht en water komt naar binnen. Bij ons viel het heel erg mee en er kwam alleen wat water op de treeplank te staan.
  Na deze rivier is het nog maar een klein stuk rijden naar het ger kamp. We zien nu voor het eerst het meer in al zijn omvang en het ligt nog voor 90% vol met ijs. We blijven twee nachten in dit kamp en slapen niet in Gers maar in kleine bungalows. Door de vele sneeuw van de afgelopen zeven dagen heeft men de Gers nog niet kunnen opbouwen. Wij blij vooral als we horen dat er een toilet met douche bij zit. Ze vertellen er alleen er niet bij dat nog niets is aangesloten, dat is een domper.
  Gelijk na aankomst zijn we naar het meer gelopen, het ijs is flink aan het kruien met mooie lange ijskristallen. We willen wat gaan drinken en lopen naar de eetzaal, daar aangekomen blijkt er geen bier, wijn, water of frisfrank te zijn. Door de vele sneeuw is de weg lang afgelosten geweest en is het kamp niet bevoorraad. Het eten is wel goed en bestaat uit rijst, aardappels, kip en een salade. Later krijgen we er nog dumplings bij. Gelukkig hebben we zelf wijn en wodka meegenomen en zitten daar later op de avond met het Belgische stel uit de groep van te genieten.

• 

  Bij het meer staat deze stenen stapel met mogelijk hetzelfde doel als in Noorwegen. Geluk brengen

de weg naar Khövsgöl Nuur NP

• Delger murun (River)

  De Delger Mörön (Mongools: дэлгэр мөрөн, "Wide River") is een rivier in de khövsgöl Aimag in het noorden van Mongolië. Samen met de Ider rivier is het een van de bronnen van de Selenge rivier. De bron ligt in de Ulaan taiga bergen dicht bij de Russische grens, de samenvloeiing met de Ider rivier is in Tömörbulag. De Delgermörön is 128 – 175 dagen per jaar bevroren. Er is een veerboot in Bayanzürkh en een betonnen brug net ten zuiden van Mörön.
  Het bekken van de rivieren Delger en Beltes is een van de mooiste gebieden in Khuvsgul. Het bevat kalksteengrotten en rotsen, verder vele pittoreske stroomversnellingen in een smalle kloof. De Ushir waterval is 4 m hoog en ligt in de Beltes. De waterval ligt vlak bij het centrum van de Bayanzurkh soum. Het gehele gebied is bedekt met naaldbossen en er zijn diverse zeldzame dieren en planten te vinden. Dse Beltes river is een berg rivier die begint in het zuidwesten van het khoridol saridag-gebergte en stroomt in de Delger in het midden van de Bayanzurkh soum.
  De Delger rivier ontspringt in Taij meer (n 50 ° 35i, e 98 ° 37 ') op een hoogte van. Het afwaterings bekken van de rivier beslaat 26640 vierkante km. De Delger rivier vloeit samen met de Ider rivier en vervolgens met Selenge rivier, de grootste rivier van Mongolië. De vallei van de rivier is zeer smal en wordt omgeven door rotsachtige bergen bedekt met dikke bossen zoals Ikh Nogoon taiga, Baga Nogoon taiga, Temeen Chiuluut en Khaisiin Saridag.
  De vallei is alleen breder rond Murun city. Het waterniveau in de rivier is zeer veranderlijk en het stijgt van mei tot september. De rivier vriest dicht in het midden van november en smelt pas weer in april. Veel grotere en kleinere zijrivieren komen uit in de Delger, waaronder Dund Taris (75 km), Beltes (92 km) en Bugsei (110 km). De rivier is rijk aan vis zoals de Lenok, Taimen, Grayling, Silurus, Pike en Lake-advocaat zijn er te vinden. Sommige grote historische gedenktekens bevinden zich in de vallei van de Delger rivier, waaronder ruïnes van het paleis van Munkh Khaan, de witte stad Erchim, het Murun-klooster, rotsschilderingen in Bor Khujir, inscripties op de rots van de Zunii-rivier en de herten steen van Uushignii Uvur.

• 

  Panorama van Delger Murun

• Mörön

  Mörön (Mongools: Мөрөн, lit. "rivier"; ook gespeld als Murun) is het bestuurlijk centrum van de provincie Khövsgöl Aimag in het noorden van Mongolië. Voor 1933 was Khatgal de Aimag Capital.
  Hoewel het een slecht ontwikkelde stad is, heeft Mörön een ziekenhuis, een museum, een theater, een postkantoor, verschillende scholen en kindergartens, net als alle andere provinciale hoofdsteden van Mongolië. Daarnaast is het aangesloten op het Mongoolse centrale elektriciteitsnet in 2004. Als onderdeel van de inspanningen van de huidige regering om alle Aimag-kapitelen met Ulaanbatar te verbinden door verharde weg, heeft de stad sinds december 2014 een verharde weg die verbinding maakt met de hoofdstad Ulaanbaatar van Mongolië.
  De nederzetting vloeit voort uit het klooster Möröngiin Khuree, dat in 1809/11 was gesticht aan de oevers van de rivier de Delgermörön. Aan het begin van de 20e eeuw, was het klooster gegroeid tot een bevolking van ongeveer 1300 Lamas, maar werd in 1937 door de communisten vernietigd. Een klein nieuw klooster (Danzadarjaa Khiid) werd opgericht aan de westelijke rand van de stad in de jaren 1990.
  De stad was vooral te zien in een 2019 aflevering van de Grand Tour, waar Jeremy Clarkson, Richard Hammond en James vanuit West-Mongolië in een handgebouwde Kit Car residen om de stad te bereiken in de periode van zeven dagen.
  Mörön ondervond een Subarctisch klimaat met semi-aride invloeden met lange, zeer droge, ijskoude winters en korte, warme zomers. Het is er te droog om te vallen in de groep van vochtig continentaal klimaat.

• 

  Mörön

• Mankhan

  Mankhan is een district in de provincie Khovd in het westen van Mongolië. Het is de locatie van de Khoit Tsenkher Cave, een UNESCO werelderfgoedlocatie met paleolithische grotschilderingen. Mankhan Soum is een van de 17 soums in de provincie Khovd. Na de overwinning van het nationale Bevrijdings Front, in 1923, werden in totaal 50 huishoudens gevormd uit elk van de bergketens Chandmani en Khanbaatar Khairkhan.
  Het ligt op 1336 km van de hoofdstad Ulaanbaatar en op 84 km van het centrum van de provincie. De som meet ongeveer 80 km noordwest en 90 km van oost naar west en heeft een oppervlakte van 4.330 km². In 2011 wonen er meer dan 4.000 mensen in de soum en ongeveer 90 procent van de totale bevolking is waarschijnlijk van Zakhchin afkomst.

• 

  Vlakte van Mankhan

• Khatgal

  Khatgal (Mongools: хатгал) is een dorp in Mongolië aan het zuidelijkste punt van het Khövsgöl-meer. Khatgal heeft een landingsbaan en een kleine haven, plus een school en een post/Telecom kantoor. Er is vlakbij een houten brug over de rivier de EG. Khatgal werd opgericht in 1727 als een kamp van het Mongoolse bewaking systeem. In 1910 heeft zich, door de handel met Rusland een kleine nederzetting gevormd. In 1914 werd een telegraaf verbinding opgezet van de Russische grensstad Mondy via Khatgal via Khatgal tot in Uliastai en in 1921 woonden ongeveer 150 Russische kolonisten hier.
  In datzelfde jaar werd Khatgal een administratief centrum in de regio. In 1931 werd het het centrum van de pas opgerichte Khövsgöl Aimag, maar kort daarna in 1933 verhuisde de administratie naar Mörön.
  De stad had ongeveer 7000 inwoners en een elektriciteitscentrale in 1990, maar het verdwijnen van de oude handelroutes en de sluiting van een lokale wolfabriek vindt er leegloop plaats. In 1994 woonden nog maar 3.756 inwoners in Khatgal, dit aantal is in 2000 teruggelopen naar 2.498 inwoners. De meest recente schatting van eind 2006 was 2.796. Khatgal verloor ook zijn status als stad en is nu administratief onderdeel van alag-Erdene sum. In 2007 werd Khatgal aangesloten op het Mongoolse centrale elektriciteitsnet en op mobiele telefoondiensten.
  State Great Khural lid en voormalig minister van volksgezondheid Lamjavyn Gündalai werd geboren in Khatgal.
  Aangezien Khatgal een goed startpunt is voor de vele kleine Gerkampen langs de West kust van het meer van Khövsgöl, is toerisme nu een van de belangrijkste takken van de lokale economie. In 2007 werd een nieuw luchthavengebouw voltooid. MIAT Mongolian Airlines heeft regelmatige diensten op de stad.

• 

  Khatgal

• Khövsgöl Nuur

  Het meer Hövsgöl (Khuvsgul) ligt in het noorden van Mongolië in Khovsgol Aimag aan de grens met Rusland, in het oostelijke deel van het Sayan gebergte. Het meer is het grootste en diepste meer van Mongolië. Naar schatting is Hövsgöl een van de zeventien oude meren en is mee dan 2 miljoen jaar oud. Het totale volume 381 km ³, wat overeenkomt met 0,4 procent van al het het zoet water in de wereld. Het is het meest ongerepte meer in de wereld en een belangrijke bron van drinkwater in Mongolië.
  Hövsgöl is een ultraoligotrofische meer met lage niveaus van nutriënten, primaire productiviteit en hoge water helderheid (Secchi diepten van meer dan 18 m zijn gebruikelijk). De visgemeenschap van Hövsgöl is soort-arm in vergelijking met die van het Baikalmeer. Soorten van commerciële of recreatieve belang zijn onder meer Euraziatische Baars (Perca fluviatilis), kwabaal (Lota lota), lenok (brachymystax lenok), en de bedreigde endemische hovsgol Grayling (Thymallus nigrescens). Hoewel bedreigd door stroperij tijdens de paai runs, de Hovsgol Grayling is nog steeds overvloedig aanwezig in het meer.
  Recente studies hebben een hoog niveau van kunststofvervuiling (ESP. microplastics) in het meer vastgesteld, waaruit blijkt dat zelfs kleine plattelands populaties hoge kunststof vervuilingsniveaus kunnen veroorzaken, zo hoog als elders in de wereld.

• 

  Khövsgöl Nuur in zomer

• De afstand naar het Baikalmeer is minder dan 200 km maar beide zijn gescheiden door een hoge bergrug. Het wateropvang gebied is relatief klein en weinig rivieren komen uit in het meer. Het water dat het meer aan de zuidzijde met de Eigin verlaat, maakt een omweg van ruim 1000 km om via de Senegal rivier in het Baikalmeer te komen.
  Het meer is omgeven door verschillende bergketens. De hoogste berg is de Bürenkhaan/Mönkh Saridag (3.492 meter), en ligt ten noorden van het meer op de Russisch-Mongoolse grens. Het nationaal park Hövsgöl is onderdeel van de overgangszone van de Siberische taiga naar de Centraal-Aziatische steppen.
  Het park kent een grote verscheidenheid aan dieren in het wild, zoals steenbok, argali, elanden, wolf, veelvraat, muskus herten, bruine beer, Siberische eland en Sable.

• 

  Meer in de verte is het Khövsgöl Nuur

• De Hövsgöl (Khövsgöl) lange termijn ecologisch onderzoek site (LTERS) werd opgericht in 1997 en een uitgebreid onderzoeksprogramma begon kort daarna. Nu als onderdeel van een internationaal netwerk van lange-termijn studie sites, biedt de Hövsgöl LTERS een podium voor het voeden van de wetenschappelijke en ecologische infrastructuren van Mongolië, het bestuderen van klimaatverandering en het ontwikkelen van duurzame reacties op sommige milieu uitdagingen voor het meer en de waterscheiding.
  Taiga-zones zijn geschikt voor veeteelt, net als veel van de andere regio’s behalve de Gobi-woestijn. De zomer is kort en de winter is vanwege de lengte minder geschikt voor teelt. Het heeft een koele zomer en een koude winter met in january een gemiddelde temperatuur van -31° C.
  De ijslaag in de winter is sterk genoeg om zware trucks te vervoeren; transportroutes werden op het oppervlak geplaatst als snelkoppelingen naar de normale wegen. Deze praktijk is nu echter verboden om vervuiling van het meer te voorkomen, van zowel olielekken als vrachtwagens die door het ijs breken. Geschat wordt dat door de jaren heen 30-40 voertuigen zijn verdwenen in het meer.
  Alleen in de zomer is er scheepvaart op het meer mogelijk en wel tussen de twee havens die het meer rijk heeft, Khatgal op de zuidelijke en Türth op de noordelijke oever. De bergen rond het meer is rijk aan fosforiet, het meer is ook een belangrijke toeristische bestemming in Mongolië en kent een rijk vogelleven.
  De naam Khövsgöl is afgeleid van de Turkse woorden voor "Khob su kol, wat betekent “meer met veel water". Nuur is het Mongoolse woord voor "meer". Er bestaan een aantal verschillende spellingsvarianten varianten, afhankelijk van of de Cyrillische "х" wordt omgezet naar "h" of "KH", of dat de "ө" wordt omgezet naar "ö", "o" of "u". In de klassieke Mongoolse schrift zijn de volgende namen terug te vinden; “Hubsugul”, “Khubsugul”. Het meer heet Хөвсгөл нуур höwsgöl nur in het Mongools, en wordt ook aangeduid als Хөвсгөл далай höwsgöl Dalai ("Ocean khövsgöl") of далай ээдdalai éj ("Oceaan moeder").

• 

  Ijs op Khövgöl Nuur